Làng mật mía Khánh Quang tất bật vào Tết

Mật mía làng Khánh Quang, xã Châu Quang, huyện miền núi Quỳ Hợp vốn nổi tiếng bởi độ thơm ngon và màu sắc đẹp, mật mía được người tiêu dùng dân trong và ngoài huyện tìm mua mỗi dịp giáp Tết. 

Được thành lập từ những năm 1963 do người từ xã Hưng Khánh, huyện Hưng Nguyên lên Khánh Quang theo chương trình xây dựng nông trang. Nghề làm mất mía cũng được người dân mang theo lên Khánh Quang lập nghiệp cũng từ đó. 

Mùa ép mật ở Khánh Quang bắt đầu thường vào tháng 11 âm lịch và kéo dài đến tháng 1 năm sau. Việc nấu thành phẩm là một quá trình phức tạp yêu cầu người nấu phải có kỹ thuật, kinh nghiệm mới có thể cho ra những mẻ mật thơm ngon. Quá trình nấu mật mía quan trọng nhất là giữ lửa trong lò luôn ổn định. Nếu lửa quá to, tay đảo không đều mật dễ bị cháy. Nếu lửa quá nhỏ thì công đoạn keo mật sẽ rất lâu. 

Công đoạn keo mật là công phu, mất thời gian và công sức nhất. Ở công đoạn này, yêu cầu người nấu phải luôn đảo liên tục và đều tay. Khi bắt đầu sôi, nếu không vớt kịp bọt, làm mật bị trào thì mật sẽ có màu đen, mật kém thơm ngon. Khi nào thấy nước mía chuyển sang sền sệt và có màu đỏ là được. Giá bán tại nhà, bà con cũng thu được 30 - 36 ngàn đồng/lít, còn giá bán lẻ ngoài thị trường còn cao hơn. Có những gia đình trừ chi phí, có thể thu lãi 30 - 50 triệu đồng/vụ. 

Toàn xóm có 106 hộ thì đã có hơn một nửa số hộ dân tham gia sản xuất mật mía. Mỗi vụ sản xuất, xóm Khánh Quang cho ra thị trường gần 700 tấn mật với tổng thu nhập đạt từ 500-700 triệu đồng. Nhờ làm mật mía nhiều gia đình ở Khánh Quang đã có đời sống khấm khá so với những vùng khác trong huyện. Những ngày này, khách đến nhà tha hồ uống mật pha với nước chè xanh. Nhà nào cũng chuẩn bị một ấm nước chè chát, chờ cho nước mía thành phẩm là có thể hòa lẫn với nhau để uống. Vị chan chát của chè kết hợp với mật mía tạo nên một hương vị vô cùng thơm ngon.
"Hơn một nửa dân làm mía, một hộ tổng thu nhập trong một năm khoảng từ 15-20 triệu đồng, thời gian thu hoạch từ khoảng 15/12 dương lịch gần đến cuối tháng 1 của năm sau kết thúc trong vòng khoảng gần 2 tháng nguồn mía của xóm Khánh Quang. Nghề mía nghề truyền thống đem lại nguồn thu nhập lớn cho gia đình cho dù đó nghề phụ nhưng có một khoản tiền cho bà con cuối năm để trang trải đón tết nguyên đán"- ông Nguyễn Đình Công, xóm trưởng Khánh Quang, xã Châu Quang trao đổi.

Vào những cuối năm, các lò nấu mật ở đây đang chạy đua với thời gian để cho ra lò những mẻ mật thơm ngọt nhất phục vụ Tết. Vào những ngày này đến làng nấu mật mía Khánh Quang ai cũng đều cảm nhận được một vị thơm ngọt lẫn trong cái gió heo may lành lạnh như báo hiệu một cái tết nữa đang đến gần./.

Xuân Minh (TH)