WHO cảnh báo: Không dùng thuốc kháng sinh điều trị virus SARS-CoV-2

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa phải đưa ra cảnh báo, không dùng thuốc kháng sinh điều trị Covid-19 vì kháng sinh là biệt chất để tiêu diệt vi khuẩn chứ không phải vi rút.

Trong chương trình Science in 5 (tạm dịch: Khoa học trong 5 phút) mới đây, tiến sĩ Sylvie Briand, Giám đốc Quản lý nguy cơ lây nhiễm toàn cầu thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cảnh báo không dùng thuốc kháng sinh điều trị Covid-19.

Giải thích cụ thể về vấn đề này, tiến sĩ Briand nói rõ Covid-19 là loại bệnh truyền nhiễm cấp tính, đã được chứng minh là do vi rút SARS-CoV-2 gây ra. Trong khi kháng sinh là biệt chất để tiêu diệt vi khuẩn chứ không phải vi rút. Do đó, việc sử dụng kháng sinh cho bệnh nhân Covid-19 là vô ích.

Cảnh báo không dùng thuốc kháng sinh điều trị Covid-19. Ảnh minh họa 

Một báo cáo khoa học được đăng tải trên chuyên san Nature cũng chỉ rõ cấu tạo và phương thức tồn tại của vi rút vốn khác vi khuẩn. Theo đó, vi rút không có thành tế bào như vi khuẩn nên kháng sinh rất khó nhận biết và tiêu diệt. Ngoài ra, kháng sinh chỉ tiêu diệt được vi khuẩn vì chúng vốn nằm ký sinh bên ngoài tế bào, còn vi rút lại xâm nhập vào bên trong tế bào túc chủ nên không có cách nào để kháng sinh nhận biết được đâu là tế bào khỏe mạnh, đâu là mầm bệnh cần tiêu diệt. Do đó, kháng sinh không mang lại hiệu quả trong điều trị SARS-CoV-2.

Tiến sĩ Briand lưu ý liệu trình điều trị cho một số trường hợp mắc Covid-19 cũng có thể được bổ sung kháng sinh. Tuy nhiên, cần hiểu rõ kháng sinh trong trường hợp này không được dùng để điều trị trực tiếp Covid-19, mà là để ngăn ngừa bội nhiễm vi khuẩn cho một số bệnh nhân có thể trạng yếu.

Liên quan tới việc sử dụng thuốc điều trị Covid-19, trước đó Bộ Y tế Việt Nam cũng đưa ra khuyến cáo, khi dịch bệnh Covid-19 đang diễn ra căng thẳng, việc tìm kiếm các toa thuốc điều trị luôn là mối quan tâm hàng đầu. Nhưng cần nhớ, bất cứ quyết định dùng thuốc kê đơn (như kháng sinh, kháng viêm…) cần trao đổi với nhân viên y tế hoặc làm theo văn bản hướng dẫn của cơ quan Y tế.

Tất cả các kháng sinh như amoxicillin/acid clavulanic, azithromycin… đều không có tác dụng trên virus SARS-CoV-2. Kháng sinh chỉ có tác dụng trên vi khuẩn chứ hoàn toàn vô tác dụng với virus. Trước đây, một số ý kiến cho rằng azithromycin có thể có lợi vì có thêm tính kháng viêm, tuy nhiên nghiên cứu RECOVERY chỉ ra thuốc này không mang lại lợi ích gì với bệnh nhân COVID-19, đặc biệt trong tình trạng nặng.

Tất cả các nghiên cứu và khuyến cáo khác đều cho biết việc dùng kháng sinh cho bệnh Covid-19 là không hợp lý, và chỉ nên dùng khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn, tức là phải có đánh giá của nhân viên y tế. Sử dụng kháng sinh không đúng, không mang lại lợi ích, mà còn có nguy cơ gặp tác dụng phụ, và hơn hết khi lạm dụng, nếu sau này nhiễm trùng thì kháng sinh đó có thể mất tác dụng.

An Dương