Mô hình Trồng Sen từ nguồn vốn vay ngân hàng chính sách xã hội ở Yên Thành
Cây sen được trồng phổ biến ở nhiều làng quê Việt Nam, là loại cây vừa làm cảnh, làm thực phẩm và làm thuốc. Các bộ phận của cây sen từ rễ, thân, lá, hoa, hạt… đều có tác dụng chữa bệnh… Các sản phẩm từ cây sen (gương, hạt, lá) được coi là một trong những loài dược liệu rất có lợi đối với sức khỏe được nhiều người ưa chuộng; giá tương đối cao và ổn định. Ngoài ra, lá sen còn được nhiều khách hỏi mua, dùng để hãm uống.
Thời tiết càng ngày càng khắc nghiệt, nhu cầu thức ăn sạch và nước uống giải nhiệt đảm bảo sức khỏe và vệ sinh an toàn ngày càng tăng cao, trong đó Sen được coi là cây trồng số một mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể cho người nông dân trên vùng đất Yên Thành. Những đầm sen xen giữa xóm làng vừa làm đẹp cảnh quan thiên nhiên, sinh thái, thu hút du khách tới tham quan thưởng ngoạn. Ưu điểm của cây sen là trồng một lần có thể cho thu hoạch trong nhiều năm. Trồng Sen ít tốn công chăm sóc, chi phí đầu tư không nhiều, thu nhập cao nên những năm gần đây nhiều hộ dân Yên Thành đã trồng loại hoa này.
Nông dân Yên Thành trước đây, đất không đủ cho họ sản xuất gieo trồng mùa vụ quanh năm, nào lúa, nào khoai, nào ngô, lạc, đậu, vừng, rau, cà, dưa, bầu, bí… mùa nào thứ ấy. Thủa đó, bất cứ nơi nào còn chút đất là người nông dân khai hoang, tăng gia rồi thả giống cây xuống, thực hành bài học từ lớp một: “…một tấc đất mấy hạt ngô…”. Tuy nhiên, những năm gần đây ở nhiều vùng quê Yên Thành đất bỏ hoang ngày càng nhiều, không những đất ở vùng cao, vùng xa thiếu nước, mà ngay cả những cánh đồng màu mỡ, gần nhà, giao thông thuận lợi cho sản xuất và thu hoạch cũng bị bỏ hoang với nhiều diện tích đáng kể. Tình trạng này đã làm cho các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương - đặc biệt là ngành Nông nghiệp không khỏi trăn trở, lo lắng. Đất nông nghiệp bỏ hoang một phần là do người nông dân sau khi đầu tư chăm sóc nhưng thu nhập không cao, thậm chí “thu không đủ bù chi” nên họ không mặn mà với sản suất nông nghiệp; một phần là do nhân lực lao động có ruộng nhưng lại đi làm ăn ở xa có thu nhập cao hơn mặc cho ruộng bỏ hoang năm này qua năm khác. Vì thế, huyện đã chủ trương cho b à con vay vốn từ nguồn vốn vay ngân hàng chính sách xã hội để triển khai trồng sen.
Từ năm 2015, nhiều hộ dân ở xóm 17, xã Phúc Thành đứng ra đấu thầu hơn 17ha diện tích mặt nước để đầu tư trồng sen. Riêng gia đình anh Lê Văn Huy đã đầu tư trên 30 triệu đồng để cải tạo 3ha đầm hồ, trồng giống sen bản địa, kết hợp với nuôi trồng thủy sản. Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật trong chăm sóc nên cây sen phát triển tốt, hoa ra nhiều, hiệu quả kinh tế cao. Nguyễn Văn Lưu ở xóm 11, là một trong những hộ trồng sen nhiều ở xã Phúc Thành cho biết: Gia đình anh là một gia đình hội viên nông dân thuộc diện hộ nghèo liên tục nhiều năm của xóm 11. Năm 2018 vợ chồng anh được Ngân hàng chính sách xã hội huyện Yên Thành cho vay 50 triệu đồng để phát triển kinh tế. Từ nguồn vốn vay này vợ chồng anh đấu thầu một phần bàu Diệu Ốc của xóm để trồng sen. Nhờ trồng sen mà gia đình anh thoát nghèo và bắt đầu có cuộc sống kinh tế ổn định và đầu tư chuồng trại chăn nuôi gia súc gia cầm. Cuối năm 2019 vợ chồng anh tiếp tục được NHCSXH cho vay 12 triệu đồng để đầu tư hệ thống nước sạch và vệ sinh môi trường, nhờ món vay này mà việc chăn nuôi của gia đình anh phát triển và có thu nhập đáng kể. Năm 2020, khi đã có chút “vốn giắt lưng”, vợ chồng anh Lưu lại tiếp tục làm đơn đấu thầu vùng bàu Diệu Ốc mênh mông còn lại từ xóm 11 ra tận chân đê cầu Diệu. Khi đã được Ủy ban nhân dân xã Phúc Thành chấp thuận, vợ chồng anh Lưu lại tiếp tục làm đơn xin vay 50 triệu đồng từ nguồn Tín dụng của NHCSXH và được NHCSXH chấp thuận giải ngân ngay. Có 50 triệu đồng được vay từ NHCSXH cùng với số vốn vợ chồng anh tích cóp được, anh Lưu mạnh dạn thuê nhân công vớt bèo tây và cải tạo vùng bàu Diệu Ốc để trồng sen thương phẩm. Hiện tại gia đình anh Nguyễn Văn Lưu thu nhập từ vùng bàu Diệu Ốc sau khi trừ chi phí khoảng 90 đến 100 triệu đồng/năm. Giải quyết việc làm cho 5 lao động thường xuyên với mức lương 4 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, gia đình anh còn thuê thêm lao động thời vụ với mức lương 300.000 đồng/người/ngày.
Nhận thấy hiệu quả của cây sen trong phát triển kinh tế và giúp cải tạo được chất đất và cải thiện môi trường sống, thời gian tới, xã có chủ trương tiếp tục vận động bà con chuyển đổi những diện tích ao hồ kém hiệu quả sang trồng sen; hoặc kết hợp trồng loài hoa này với nuôi cá để nâng cao thu nhập cho người dân. Đồng thời, tiếp tục hỡ trợ bà con tiếp cận nguồn vốn vay từ ngân hàng chính sách xã hội để triển khai trồng sen, góp phần giúp bà con vượt qua khó khăn để thoát nghèo bền vừng, vươn lên làm giàu góp phần xây dựng quê hương ngày càng văn minh giàu đẹp./.
Phan Đăng Hải