CƠ SỞ DỮ LIỆU KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH NGHỆ AN
Một số biện pháp tăng cường phòng bệnh cho tôm
Theo dự báo thời tiết của Đài khí tượng thủy văn quốc gia thì thời gian vừa qua nắng nóng xảy ra tại các tỉnh khu vực Bắc Trung Bộ, nhiệt độ trung bình cao hơn 0,5-10C so với Trung bình nhiều năm.
Trong điều kiện thời tiết nắng nóng như vậy kéo dài, nhiệt độ môi trường sống của tôm tăng cao làm gia tăng quá trình trao đổi chất trong môi trường ao nuôi tôm và chính bản thân con tôm nuôi. Nếu chăm sóc không tốt thì môi trường nuôi sẽ chịu tác động trước tiên, như hiện tưởng tảo phát triển quá mức, tảo tàn đột ngột, hàm lượng các chất hữu cơ lớn gây biến động các thông số môi trường như làm cho hàm lượng oxy xuống thấp, khí độc trong ao tăng cao, hiện tượng sốc nhiệt độ dẫn đến con tôm suy yếu. Cùng với đó là các mầm bệnh như vi khuẩn, vi rút, nấm gây bệnh cho tôm có điều kiện tấn công gây các bệnh cho tôm. Các bệnh thường gặp như bệnh phân trắng, hoại tử gan tụy cấp, đục cơ, hiện tượng cong thân,…Theo thông báo của Cục Thú y, từ đầu năm đến nay, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại trên quốc khoảng trên 8.300 ha trong đó có khoảng 8.000 ha nuôi tôm. Tại Nghệ An diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại hơn 120 ha trong đó trên 100 ha nuôi tôm.
Để khắc phục tình trạng nêu trên và nâng cao hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch bệnh thủy sản. Nngày 16/6/2021 UBND Tỉnh ban hành công văn số 3911, theo đó yêu cầu sự vào cuộc tích cực cửa các cơ quan đơn vị chức năng như: UBND các huyện, thành phố, thị xã, Sở Nông nghiệp và PTNT...
Tuy nhiên đáng chú ý là có khoảng 93 ha tôm nuôi thiệt hại mà người nuôi không báo cáo cơ quan chức năng để lấy mẫu, điều tra xác định nguyên nhân tôm chết. Kết quả giám sát dịch bệnh cho thấy mầm bệnh Đốm trắng, Hoại tử gan tụy cấp tính tồn lưu, xuất hiện tại nhiều vùng nuôi đây là một điều hết sức nguy hại, vì vậy ngay lúc này người nuôi cần nâng cao nhận thức trong quá trình phòng bệnh và tuyệt đối thực hiện theo 4 không:
Một là : Không thả tôm giống mang mầm bệnh, chọn thả Tôm giống cùng lứa tuổi có kích cỡ đồng đều nhau: Postlarvae 15-20 ( đối với tôm sú ) và P 10-15 (đối với tôm thẻ chân trắng ), kích thước đồng đều (sai lệch không quá 10% ), Hình dáng: cân đối, râu thẳng, không quẹo đuôi;
Tôm có màu sắc xám xanh sáng, xám nâu sáng; tôm xấu có màu sắc nâu đỏ, xám đen; bơi lội nhanh, bám vào thành bể, khi đưa ra chậu xoay tròn dòng nước tôm bám xung quanh và bơi ngược dòng, không tụ vào giữa chậu khi dòng nước ngừng xoay
. Quan sát dưới kính hiển vi: Ruột tôm đầy thức ăn, tỷ lệ ruột/ cơ ở đốt bụng thứ sáu: 1/4; cơ lưng trong suốt hoặc xanh sáng; có dãy sắc tố hình sao chạy dọc theo rìa bụng; Tôm không nhiễm bệnh virus đốm trắng (WSSV), bệnh đầu vàng(YHV), bệnh MBV (nếu có nhiễm MBV, tỷ lệ < 20%); Tôm không có sinh vật bám. Đặc biệt cần tuân thủ khuyến cáo theo lịch muà vụ của Sở NN và PT Nông thôn Nghệ an đã ban hành (mật độ nuôi, thời vụ thả...).
Hai là Không cấp nước vào ao nuôi khi chưa qua xử lý: Nước trước khi cấp vào ao nuôi cần phải được diệt các mầm bệnh, cá tạp, cá dữ, giáp xác, nhuyễn thể... Dùng Chlorine với nồng độ 25-30 ppm, loại 65-70 % hoạt tính
(tùy thuộc vào tỷ lệ % Clo hoạt tính của Chlorine , hòa tan Chlorine trong nước, rải đều khắp ao, cho quạt nước hoặc sục khí khoảng 3 - 4 h liên tục. Sau 3 ngày xử lý hết tác dụng của Chlorine tự do) mới được cấp, sử dụng một số chế phẩm sinh học có các chủng vi sinh vật có lợi như: Bacylus, lactobacylus, Sacharomyces... để gây màu nước chio ao, phải có diện tích ao chứa, ao sẵn sàng để chủ động lượng nước cấp đảm bảo chất lượng trong quá trình nuôi.
Ba là không giấu bệnh: Khi bệnh xảy ra trên đầm nuôi thì cần báo cáo ngay cho cán bộ thú y địa phương, cán bộ phụ trách điểm để khi nhận được thông tin có thủy sản mắc bệnh, nghi mắc bệnh cần tiến hành điều tra dịch tễ, lấy mẫu gửi Chi cục Chăn nuôi và Thú y xác định nguyên nhân gây bệnh và lập thủ tục xác định mức độ thiệt hại để có chính sách hỗ trợ chlorine diệt khuẩn, tránh lây lan trên diện rộng. Người nuôi tôm cần nêu cao tinh thần, trách nhiệm cộng đồng của mình, vẫn còn tình trạng người nuôi tôm không báo cáo bệnh xảy ra trên tôm nuôi cho chính quyền địa phương mà chỉ âm thầm tự xử lý. Điều đó gây khó cho sự quản lý của các ngành chức năng, tạo cơ hội cho dịch bệnh lây lan và phát triển. Điều đáng lo ngại hơn, khi ao đã bị nhiễm bệnh thì người nuôi tự xử lý nên không thể xác định được nồng độ, liều lượng dùng của các loại thuốc và hóa chất để diệt hoàn toàn mầm bệnh. Càng nguy hiểm hơn khi có hộ không xử lý thuốc, hóa chất mà xả thẳng nước thải ra môi trường đẫn đến bệnh dịch lây lan ra diện rộng.
Bốn là Không xả thải nước ao chưa được xử lý tiêu diệt mầm bệnh ra môi trường: Việc xử lý xác tôm chết do nhiễm bệnh cần được quan tâm và xử lý triệt để. Người nuôi tôm cần thu gom sạch xác tôm chết trong đầm, sau đó đem chôn nơi xa bờ ao, đầm nuôi để tránh lây lan, tạo cơ hội cho vi-rút, vi khuẩn và mầm bệnh phát triển. Việc thu gom xác tôm chết không những góp phần bảo vệ môi trường ao nuôi chính mình mà còn góp phần bảo vệ môi trường của vùng nuôi chung.
Ngoài việc thực hiện "Bốn không" trong phòng chống dịch bệnh kể trên, thì ở các khâu cải tạo, san vét bùn sau khi xử lý mầm bệnh, chăm sóc quản lý phải được thực hiện đúng như khuyến cáo của các ngành chức năng. Áp dụng triệt để "Bốn không" trong phòng chống dịch bệnh chính là người nuôi tôm tự bảo vệ mình.
TH : Phúc Kiên
Trong điều kiện thời tiết nắng nóng như vậy kéo dài, nhiệt độ môi trường sống của tôm tăng cao làm gia tăng quá trình trao đổi chất trong môi trường ao nuôi tôm và chính bản thân con tôm nuôi. Nếu chăm sóc không tốt thì môi trường nuôi sẽ chịu tác động trước tiên, như hiện tưởng tảo phát triển quá mức, tảo tàn đột ngột, hàm lượng các chất hữu cơ lớn gây biến động các thông số môi trường như làm cho hàm lượng oxy xuống thấp, khí độc trong ao tăng cao, hiện tượng sốc nhiệt độ dẫn đến con tôm suy yếu. Cùng với đó là các mầm bệnh như vi khuẩn, vi rút, nấm gây bệnh cho tôm có điều kiện tấn công gây các bệnh cho tôm. Các bệnh thường gặp như bệnh phân trắng, hoại tử gan tụy cấp, đục cơ, hiện tượng cong thân,…Theo thông báo của Cục Thú y, từ đầu năm đến nay, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại trên quốc khoảng trên 8.300 ha trong đó có khoảng 8.000 ha nuôi tôm. Tại Nghệ An diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại hơn 120 ha trong đó trên 100 ha nuôi tôm.
Để khắc phục tình trạng nêu trên và nâng cao hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch bệnh thủy sản. Nngày 16/6/2021 UBND Tỉnh ban hành công văn số 3911, theo đó yêu cầu sự vào cuộc tích cực cửa các cơ quan đơn vị chức năng như: UBND các huyện, thành phố, thị xã, Sở Nông nghiệp và PTNT...
Tuy nhiên đáng chú ý là có khoảng 93 ha tôm nuôi thiệt hại mà người nuôi không báo cáo cơ quan chức năng để lấy mẫu, điều tra xác định nguyên nhân tôm chết. Kết quả giám sát dịch bệnh cho thấy mầm bệnh Đốm trắng, Hoại tử gan tụy cấp tính tồn lưu, xuất hiện tại nhiều vùng nuôi đây là một điều hết sức nguy hại, vì vậy ngay lúc này người nuôi cần nâng cao nhận thức trong quá trình phòng bệnh và tuyệt đối thực hiện theo 4 không:
Một là : Không thả tôm giống mang mầm bệnh, chọn thả Tôm giống cùng lứa tuổi có kích cỡ đồng đều nhau: Postlarvae 15-20 ( đối với tôm sú ) và P 10-15 (đối với tôm thẻ chân trắng ), kích thước đồng đều (sai lệch không quá 10% ), Hình dáng: cân đối, râu thẳng, không quẹo đuôi;
Tôm có màu sắc xám xanh sáng, xám nâu sáng; tôm xấu có màu sắc nâu đỏ, xám đen; bơi lội nhanh, bám vào thành bể, khi đưa ra chậu xoay tròn dòng nước tôm bám xung quanh và bơi ngược dòng, không tụ vào giữa chậu khi dòng nước ngừng xoay
. Quan sát dưới kính hiển vi: Ruột tôm đầy thức ăn, tỷ lệ ruột/ cơ ở đốt bụng thứ sáu: 1/4; cơ lưng trong suốt hoặc xanh sáng; có dãy sắc tố hình sao chạy dọc theo rìa bụng; Tôm không nhiễm bệnh virus đốm trắng (WSSV), bệnh đầu vàng(YHV), bệnh MBV (nếu có nhiễm MBV, tỷ lệ < 20%); Tôm không có sinh vật bám. Đặc biệt cần tuân thủ khuyến cáo theo lịch muà vụ của Sở NN và PT Nông thôn Nghệ an đã ban hành (mật độ nuôi, thời vụ thả...).
Hai là Không cấp nước vào ao nuôi khi chưa qua xử lý: Nước trước khi cấp vào ao nuôi cần phải được diệt các mầm bệnh, cá tạp, cá dữ, giáp xác, nhuyễn thể... Dùng Chlorine với nồng độ 25-30 ppm, loại 65-70 % hoạt tính
(tùy thuộc vào tỷ lệ % Clo hoạt tính của Chlorine , hòa tan Chlorine trong nước, rải đều khắp ao, cho quạt nước hoặc sục khí khoảng 3 - 4 h liên tục. Sau 3 ngày xử lý hết tác dụng của Chlorine tự do) mới được cấp, sử dụng một số chế phẩm sinh học có các chủng vi sinh vật có lợi như: Bacylus, lactobacylus, Sacharomyces... để gây màu nước chio ao, phải có diện tích ao chứa, ao sẵn sàng để chủ động lượng nước cấp đảm bảo chất lượng trong quá trình nuôi.
Ba là không giấu bệnh: Khi bệnh xảy ra trên đầm nuôi thì cần báo cáo ngay cho cán bộ thú y địa phương, cán bộ phụ trách điểm để khi nhận được thông tin có thủy sản mắc bệnh, nghi mắc bệnh cần tiến hành điều tra dịch tễ, lấy mẫu gửi Chi cục Chăn nuôi và Thú y xác định nguyên nhân gây bệnh và lập thủ tục xác định mức độ thiệt hại để có chính sách hỗ trợ chlorine diệt khuẩn, tránh lây lan trên diện rộng. Người nuôi tôm cần nêu cao tinh thần, trách nhiệm cộng đồng của mình, vẫn còn tình trạng người nuôi tôm không báo cáo bệnh xảy ra trên tôm nuôi cho chính quyền địa phương mà chỉ âm thầm tự xử lý. Điều đó gây khó cho sự quản lý của các ngành chức năng, tạo cơ hội cho dịch bệnh lây lan và phát triển. Điều đáng lo ngại hơn, khi ao đã bị nhiễm bệnh thì người nuôi tự xử lý nên không thể xác định được nồng độ, liều lượng dùng của các loại thuốc và hóa chất để diệt hoàn toàn mầm bệnh. Càng nguy hiểm hơn khi có hộ không xử lý thuốc, hóa chất mà xả thẳng nước thải ra môi trường đẫn đến bệnh dịch lây lan ra diện rộng.
Bốn là Không xả thải nước ao chưa được xử lý tiêu diệt mầm bệnh ra môi trường: Việc xử lý xác tôm chết do nhiễm bệnh cần được quan tâm và xử lý triệt để. Người nuôi tôm cần thu gom sạch xác tôm chết trong đầm, sau đó đem chôn nơi xa bờ ao, đầm nuôi để tránh lây lan, tạo cơ hội cho vi-rút, vi khuẩn và mầm bệnh phát triển. Việc thu gom xác tôm chết không những góp phần bảo vệ môi trường ao nuôi chính mình mà còn góp phần bảo vệ môi trường của vùng nuôi chung.
Ngoài việc thực hiện "Bốn không" trong phòng chống dịch bệnh kể trên, thì ở các khâu cải tạo, san vét bùn sau khi xử lý mầm bệnh, chăm sóc quản lý phải được thực hiện đúng như khuyến cáo của các ngành chức năng. Áp dụng triệt để "Bốn không" trong phòng chống dịch bệnh chính là người nuôi tôm tự bảo vệ mình.
TH : Phúc Kiên
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
