CƠ SỞ DỮ LIỆU KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ TỈNH NGHỆ AN
Hiệu quả bước đầu từ việc đa dạng hóa đối tượng nuôi trồng thủy sản ở Nghệ An
Nghệ An là tỉnh ven biển thuộc khu vực Bắc Trung Bộ, có 6 cửa lạch và nhiều ao hồ, sông, suối, hồ đập chứa nước phục vụ cho phát triển nuôi trồng thủy sản. Trong những năm qua, nuôi trồng thủy sản (NTTS) đặc sản nội địa trên địa bàn tỉnh Nghệ An có những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, năng suất, sản lượng nuôi trồng thủy sản đặc sản nội địa tăng chậm, diện tích nuôi chưa tương xứng với tiềm năng, đặc biệt là nuôi trong ao hồ. Hạ tầng nuôi thủy sản đặc sản nội địa còn thiếu, chưa đáp ứng được hình thức nuôi thâm canh; không chủ động được nguồn giống, phần lớn con giống phải nhập từ các tỉnh khác về hoặc thu mua ngoài…
Năm 2020, ngay sau khi có lịch thời vụ của Sở nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban hành, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển hướng đầu tư, đa dạng hoá đối tượng nuôi, đã mang lại thắng lợi bước đầu.
Đối với những vùng có diện tích nuôi mặn lợ kém hiệu quả như Nghi Quang, Nghi Hợp - huyện Nghi Lộc, xã Hưng Hòa - Thành phố Vinh, xã Quỳnh lộc - Thị xã Hoàng Mai. Người dân đã mạnh dạn đầu tư nuôi một số đối tượng ngoài tôm như nuôi cua, cá hồng mỹ, cá chim vây vàng. Vùng nuôi ngọt ngoài đối tượng mè, trôi, trắm, chép, rô phi, cá lóc cũng được người dân thả nuôi một số đối tượng mới như: cá Lăng, cá thát lát, trắm chép dòn bước cho hiệu quả cao.
Với ý định tìm hiểu rõ hiệu quả về hướng đi mới này, cùng với cán bộ một số Phòng NN & PTNT, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh: Nghi Lộc, Hoàng Mai, Quế Phong đã có những cách làm của riêng từng địa phương. Tại hộ anh Lê Anh Tuấn ở xã Nghi Hợp chuyển từ con tôm thẻ chân trắng sang đầu tư nuôi Cua thương phẩm. Theo anh Tuấn, nuôi cua có ưu điểm: thời gian nuôi ngắn từ 60-90 ngày cho thu hoạch (tùy kích cỡ cua giống), ít rủi ro và cơ bản là nguồn cua giống tư nhiên và thức ăn cho cua lại có sẵn tại địa phương. Tuy nhiên cái khó là nguồn vốn đầu tư lớn, người nuôi phải nắm chắc kỹ thuật, thực hiện tốt việc cải tạo ao đầm và phòng tránh dịch bệnh. Trên diện tích 0,5 ha ao nuôi, thả 5.000 con cua giống, cỡ giống thả bình quân 40 con/kg, thức ăn cho cua chủ yếu là cá tạp. Sau 3 tháng nuôi, với tỷ lệ sống đạt 60%, cỡ cua đạt 0,2 - 0,3 kg/con, cho sản lượng cua thương phẩm là 750 kg, giá bán tại ao 320 ngàn đồng/kg, thu về 240 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí, thu lãi ròng 179 triệu đồng.
Gia đình ông Võ Văn Mai (xóm 3, xã Nghi Xá, huyện Nghi Lộc) cũng với diện tích 0,5 ha ao nuôi, thả 5.000 con cua giống, cỡ giống thả bình quân 30 con/kg, thức ăn cho cua chủ yếu là cá tạp. Sau gần 3 tháng nuôi, với tỷ lệ sống đạt 60%, cỡ cua đạt bình quân 0,3 kg/con, cho sản lượng cua thương phẩm là 900 kg, giá bán tại ao 320 ngàn đồng/kg, hộ đã thu về 288 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí anh đã thu lãi ròng 218 triệu đồng. Bên cạnh việc lựa chọn con Cua là đối tượng nuôi thả đã mở rộng hình thức nuôi ngao, cá vược, cá song, cá bớp, cá chim trắng vây vàng… để tăng thu nhập, giảm bớt rủi ro.
Đối với vùng nuôi nước ngọt cũng được bà con trong tỉnh đầu tư thả nuôi một số đối tượng mới, điển hình như: Nuôi cá thát lát cườm thương phẩm theo giá trị sản phẩm tại hộ anh Nguyễn Văn Nam, xã Diễn phúc huyện Diễn Châu. Trên diện tích 0,5 ha ao, với lượng giống thả 250.000 con, sau 6 tháng nuôi gia đình anh thu được 87,5 tấn cá thu về 5,2 tỷ đồng, sau khi trừ các khoản chi phí (cá giống, thức ăn, chế phẩm sinh học...) lãi ròng gần 2 tỷ đồng. Anh Nam cho biết, đối với con thát lát cườm nếu trong quá trình nuôi có thể cung cấp thêm cá tạp để làm thức ăn thay cho một phần cám công nghiệp thì lợi nhuận còn cao hơn nhiều, mặt khác đầu ra và giá bán của cá thương phẩm rất ổn định nên rất an tâm đầu tư nuôi.
Mô hình nuôi Cá lăng nha thương phẩm của anh Trần Trọng Thủy trong lồng trên hồ thủy điện Hủa Na huyện Quế phong đem lại hiệu quả kinh tế cao. Trên diện tích 100 m3 lồng anh thả 2.000 con, sau 8 tháng nuôi anh thu được 2,4 tấn cá thương phẩm bán với giá bình quân 140.000đ/1 kg thu về 336 triệu đồng sau khi trừ các khoản chi phí như (cá giống, thức ăn, chế phẩm sinh học, khấu hao lồng...) lãi ròng trên 200 triệu đồng. Theo anh đây là một nguồn thu nhập lớn mà trước đây cứ nuôi mấy con cá truyền thống và rô phi không bao giờ có được.
Như vậy, có thể thấy việc đa dạng hóa đối tượng nuôi thủy sản đã cho kết quả bước đầu khả quan. Tuy nhiên để phát triển nuôi những đối tượng này một cách bền vững, tỉnh cần có quy hoạch cụ thể cho vùng nuôi, chủ động được con giống cả về số lượng và chất lượng bởi hiện tại giá cua giống thu gom tự nhiên loại 30 đến 40 con/kg ở mức 10 đến 12 ngàn đồng/con; giá giống cá vược, chim trắng vây vàng, bống bớp giao động từ 1.500 đến 2.000 đồng cho 1 (cm), cá thát lát cườm đang cao do công vận chuyển xa giao động từ 5 - 6.000 đ/con, cá lăng giá từ 8 -10.000 đ/con
Bên cạnh đó cũng cần xây dựng một số mô hình trình diễn để đúc rút bài học kinh nghiệm nhân ra diện rộng.
Cùng với việc chuyển đổi đối tượng nuôi của bà con nông dân ngành nông nghiệp cũng đã trình Đề án Phát triển nuôi trồng thủy sản đặc sản nội địa trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2020 - 2025 nhằm khai thác tiềm năng, sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên, diện tích mặt nước ao hồ, sống, suối, hồ đập; phát triển nuôi trồng thủy sản đặc sản nội địa phù hợp với điều kiện tự nhiên, sinh thái của mỗi vùng miền địa phương. Đồng thời, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ nuôi tiên tiến vào sản xuất; đa dạng hóa các loài nuôi có giá trị kinh tế cao, nhằm nâng cao năng suất, sản lượng và giá trị sản xuất hàng hóa; giải quyết vấn đề thị trường, chất lượng vệ sinh an toàn vệ sinh thực phẩm; tiêu thụ đầu ra gắn với nhận diện sản phẩm thủy sản đặc sản, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân… đang dược trình duyệt.
Đề án cũng đã đưa ra các hình thức nuôi thủy sản đặc sản nội địa. Theo đó, hình thức thả nuôi trong ao hồ, đến năm 2025, phấn đấu quy mô diện tích khoảng 160 ha, sản lượng 2.000 – 2.050 tấn cá Lăng, cá Leo, cá Chình, cá Trắm đen. Địa điểm nuôi được bố trí tại các huyện Thanh Chương, Đô Lương, Diễn Châu, Tân Kỳ, Quỳ Châu, Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn.
Đối với hình thức nuôi cá lồng trên sông, hồ đập lớn, tiếp tục duy trì 1.006 lồng (468 lồng nuôi cá đặc sản và 538 lồng nuôi cá truyền thống) hiện có qua các năm, phát triển thêm 194 lồng, phấn đấu đến năm 2025 toàn tỉnh có khoảng 1.200 lồng, tổng thể tích 60.000 – 65.000 m3; sản lượng 2.250 – 2.300 tấn. Trong đó, cá Lăng 523 lồng, cá Leo 427 lồng, cá Chình 89 lồng, cá Trắm đen 161 lồng. Địa điểm nuôi được bố trí tại thị xã Hoàng Mai, Tân Kỳ, Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Anh Sơn, Con Cuông, Quỳ Châu, Quế Phong, Tương Dương, Kỳ Sơn.
Theo hình thức nuôi trong bể, đến năm 2025, phấn đấu toàn tỉnh có khoảng 200 mô hình nuôi lươn không bùn thương phẩm, diện tích khoảng 30.000 m2, sản lượng 500 – 550 tấn. Địa điểm nuôi được bố trí tại các huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, Đô Lương, Diễn Châu, Yên Thành, Quỳnh Lưu, thị xã Hoàng Mai, Tân Kỳ, Nghĩa Đàn, Anh Sơn./.
Xuân Minh
Năm 2020, ngay sau khi có lịch thời vụ của Sở nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban hành, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển hướng đầu tư, đa dạng hoá đối tượng nuôi, đã mang lại thắng lợi bước đầu.
Đối với những vùng có diện tích nuôi mặn lợ kém hiệu quả như Nghi Quang, Nghi Hợp - huyện Nghi Lộc, xã Hưng Hòa - Thành phố Vinh, xã Quỳnh lộc - Thị xã Hoàng Mai. Người dân đã mạnh dạn đầu tư nuôi một số đối tượng ngoài tôm như nuôi cua, cá hồng mỹ, cá chim vây vàng. Vùng nuôi ngọt ngoài đối tượng mè, trôi, trắm, chép, rô phi, cá lóc cũng được người dân thả nuôi một số đối tượng mới như: cá Lăng, cá thát lát, trắm chép dòn bước cho hiệu quả cao.
Với ý định tìm hiểu rõ hiệu quả về hướng đi mới này, cùng với cán bộ một số Phòng NN & PTNT, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh: Nghi Lộc, Hoàng Mai, Quế Phong đã có những cách làm của riêng từng địa phương. Tại hộ anh Lê Anh Tuấn ở xã Nghi Hợp chuyển từ con tôm thẻ chân trắng sang đầu tư nuôi Cua thương phẩm. Theo anh Tuấn, nuôi cua có ưu điểm: thời gian nuôi ngắn từ 60-90 ngày cho thu hoạch (tùy kích cỡ cua giống), ít rủi ro và cơ bản là nguồn cua giống tư nhiên và thức ăn cho cua lại có sẵn tại địa phương. Tuy nhiên cái khó là nguồn vốn đầu tư lớn, người nuôi phải nắm chắc kỹ thuật, thực hiện tốt việc cải tạo ao đầm và phòng tránh dịch bệnh. Trên diện tích 0,5 ha ao nuôi, thả 5.000 con cua giống, cỡ giống thả bình quân 40 con/kg, thức ăn cho cua chủ yếu là cá tạp. Sau 3 tháng nuôi, với tỷ lệ sống đạt 60%, cỡ cua đạt 0,2 - 0,3 kg/con, cho sản lượng cua thương phẩm là 750 kg, giá bán tại ao 320 ngàn đồng/kg, thu về 240 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí, thu lãi ròng 179 triệu đồng.
Gia đình ông Võ Văn Mai (xóm 3, xã Nghi Xá, huyện Nghi Lộc) cũng với diện tích 0,5 ha ao nuôi, thả 5.000 con cua giống, cỡ giống thả bình quân 30 con/kg, thức ăn cho cua chủ yếu là cá tạp. Sau gần 3 tháng nuôi, với tỷ lệ sống đạt 60%, cỡ cua đạt bình quân 0,3 kg/con, cho sản lượng cua thương phẩm là 900 kg, giá bán tại ao 320 ngàn đồng/kg, hộ đã thu về 288 triệu đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí anh đã thu lãi ròng 218 triệu đồng. Bên cạnh việc lựa chọn con Cua là đối tượng nuôi thả đã mở rộng hình thức nuôi ngao, cá vược, cá song, cá bớp, cá chim trắng vây vàng… để tăng thu nhập, giảm bớt rủi ro.
Đối với vùng nuôi nước ngọt cũng được bà con trong tỉnh đầu tư thả nuôi một số đối tượng mới, điển hình như: Nuôi cá thát lát cườm thương phẩm theo giá trị sản phẩm tại hộ anh Nguyễn Văn Nam, xã Diễn phúc huyện Diễn Châu. Trên diện tích 0,5 ha ao, với lượng giống thả 250.000 con, sau 6 tháng nuôi gia đình anh thu được 87,5 tấn cá thu về 5,2 tỷ đồng, sau khi trừ các khoản chi phí (cá giống, thức ăn, chế phẩm sinh học...) lãi ròng gần 2 tỷ đồng. Anh Nam cho biết, đối với con thát lát cườm nếu trong quá trình nuôi có thể cung cấp thêm cá tạp để làm thức ăn thay cho một phần cám công nghiệp thì lợi nhuận còn cao hơn nhiều, mặt khác đầu ra và giá bán của cá thương phẩm rất ổn định nên rất an tâm đầu tư nuôi.
Mô hình nuôi Cá lăng nha thương phẩm của anh Trần Trọng Thủy trong lồng trên hồ thủy điện Hủa Na huyện Quế phong đem lại hiệu quả kinh tế cao. Trên diện tích 100 m3 lồng anh thả 2.000 con, sau 8 tháng nuôi anh thu được 2,4 tấn cá thương phẩm bán với giá bình quân 140.000đ/1 kg thu về 336 triệu đồng sau khi trừ các khoản chi phí như (cá giống, thức ăn, chế phẩm sinh học, khấu hao lồng...) lãi ròng trên 200 triệu đồng. Theo anh đây là một nguồn thu nhập lớn mà trước đây cứ nuôi mấy con cá truyền thống và rô phi không bao giờ có được.
Như vậy, có thể thấy việc đa dạng hóa đối tượng nuôi thủy sản đã cho kết quả bước đầu khả quan. Tuy nhiên để phát triển nuôi những đối tượng này một cách bền vững, tỉnh cần có quy hoạch cụ thể cho vùng nuôi, chủ động được con giống cả về số lượng và chất lượng bởi hiện tại giá cua giống thu gom tự nhiên loại 30 đến 40 con/kg ở mức 10 đến 12 ngàn đồng/con; giá giống cá vược, chim trắng vây vàng, bống bớp giao động từ 1.500 đến 2.000 đồng cho 1 (cm), cá thát lát cườm đang cao do công vận chuyển xa giao động từ 5 - 6.000 đ/con, cá lăng giá từ 8 -10.000 đ/con
Bên cạnh đó cũng cần xây dựng một số mô hình trình diễn để đúc rút bài học kinh nghiệm nhân ra diện rộng.
Cùng với việc chuyển đổi đối tượng nuôi của bà con nông dân ngành nông nghiệp cũng đã trình Đề án Phát triển nuôi trồng thủy sản đặc sản nội địa trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2020 - 2025 nhằm khai thác tiềm năng, sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên, diện tích mặt nước ao hồ, sống, suối, hồ đập; phát triển nuôi trồng thủy sản đặc sản nội địa phù hợp với điều kiện tự nhiên, sinh thái của mỗi vùng miền địa phương. Đồng thời, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ nuôi tiên tiến vào sản xuất; đa dạng hóa các loài nuôi có giá trị kinh tế cao, nhằm nâng cao năng suất, sản lượng và giá trị sản xuất hàng hóa; giải quyết vấn đề thị trường, chất lượng vệ sinh an toàn vệ sinh thực phẩm; tiêu thụ đầu ra gắn với nhận diện sản phẩm thủy sản đặc sản, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân… đang dược trình duyệt.
Đề án cũng đã đưa ra các hình thức nuôi thủy sản đặc sản nội địa. Theo đó, hình thức thả nuôi trong ao hồ, đến năm 2025, phấn đấu quy mô diện tích khoảng 160 ha, sản lượng 2.000 – 2.050 tấn cá Lăng, cá Leo, cá Chình, cá Trắm đen. Địa điểm nuôi được bố trí tại các huyện Thanh Chương, Đô Lương, Diễn Châu, Tân Kỳ, Quỳ Châu, Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn.
Đối với hình thức nuôi cá lồng trên sông, hồ đập lớn, tiếp tục duy trì 1.006 lồng (468 lồng nuôi cá đặc sản và 538 lồng nuôi cá truyền thống) hiện có qua các năm, phát triển thêm 194 lồng, phấn đấu đến năm 2025 toàn tỉnh có khoảng 1.200 lồng, tổng thể tích 60.000 – 65.000 m3; sản lượng 2.250 – 2.300 tấn. Trong đó, cá Lăng 523 lồng, cá Leo 427 lồng, cá Chình 89 lồng, cá Trắm đen 161 lồng. Địa điểm nuôi được bố trí tại thị xã Hoàng Mai, Tân Kỳ, Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Anh Sơn, Con Cuông, Quỳ Châu, Quế Phong, Tương Dương, Kỳ Sơn.
Theo hình thức nuôi trong bể, đến năm 2025, phấn đấu toàn tỉnh có khoảng 200 mô hình nuôi lươn không bùn thương phẩm, diện tích khoảng 30.000 m2, sản lượng 500 – 550 tấn. Địa điểm nuôi được bố trí tại các huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, Đô Lương, Diễn Châu, Yên Thành, Quỳnh Lưu, thị xã Hoàng Mai, Tân Kỳ, Nghĩa Đàn, Anh Sơn./.
Xuân Minh
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
